Condoleren. Vaak vinden wij het moeilijk om de juiste woorden te vinden. Wij zijn bang om de ander te kwetsen. Bang om het verkeerde te zeggen. Want wat te zeggen als iemand overleden is? Moet u persoonlijk contact opnemen of is een kaartje sturen beter? Wij helpen u op weg.
Wanneer moet ik reageren?
Iemand die u kent heeft een dierbare verloren. Misschien heeft u dit van de persoon zelf gehoord, maar het kan natuurlijk ook zijn dat u een overlijdenskaart heeft gekregen of een bericht op social media heeft gezien. Het beste is om meteen te reageren. Door te wachten wordt de drempel om te reageren alleen maar hoger en de kans dat u niet reageert alleen maar groter. Dit laatste wilt u te allen tijde voorkomen.
Kaart of persoonlijk contact?
De keuze of u alleen een kaart stuurt of persoonlijk contact opneemt, hangt heel erg af van uw relatie met de nabestaande(n) én de overledene. Wanneer u de nabestaande niet zo goed kent is een kaart sturen voldoende.
Wanneer u de nabestaande wel goed kent is het gebruikelijker om persoonlijk contact op te nemen. Vooral als u denkt dat de nabestaande uw troostende woorden echt nodig kan hebben. Zelf als u de overledene niet (goed) kent, maar de nabestaande een sterke band had met deze persoon, is het waarschijnlijk raadzaam dat u even persoonlijk contact opneemt.
Wat kan ik beter vermijden?
Iemand sterkte wensen, is niet eenvoudig. Veel mensen zijn bang om het verkeerde te zeggen als iemand overleden is. Vaak geldt: als het recht uit uw hart komt, wordt het al snel gewaardeerd. Toch zijn er enkele dingen die u beter kunt vermijden:
- Geen bericht sturen. (Bijna) alles is beter dan geen bericht sturen. Doe dit zo snel mogelijk, zodat u het niet vergeet. Het wordt erg gewaardeerd als u alleen al de moeite neemt om een kaart te sturen.
- Het verlies rationaliseren. De nabestaande zit niet te wachten op boodschappen zoals: “het is beter zo” of “het komt wel goed”. Het is goed bedoeld, maar op dat moment voelt het niet zo.
- Het verlies op uzelf betrekken. Soms gaan mensen eigen ervaringen en verhalen delen als iemand is overleden. Hou er rekening mee dat het nu niet om u draait en de persoon waarschijnlijk geen behoefte heeft aan uw verhaal.
- Ongewenst advies geven. Iedereen rouwt op zijn eigen manier. Advies om het verdriet beter te kunnen verwerken, kunt u beter voor u houden.
- Hulp ongepast aanbieden. Hulp aanbieden is prima, maar wees concreet en biedt alleen hulp aan als u het echt meent. Het is heel makkelijk om te zeggen dat de nabestaande contact op kan nemen, als u weet dat de nabestaande dit toch niet zal doen.
Hou rekening met geloofs- en cultuurverschillen
Iedereen neemt afscheid op zijn eigen manier, maar vooral als de overledene een andere geloofsovertuiging heeft of uit een andere cultuur komt, kunnen de gebruiken nogal verschillen. Belangrijk is om u hiervan bewust te zijn en te onderzoeken wat gebruikelijk is. Dit geldt niet alleen voor de condoleance, maar ook voor de uitvaart zelf.
Zo kan het zijn dat in sommige culturen een kaart niet genoeg is, maar een bezoek juist erg gewenst is. In sommige culturen kan zelfs worden verwacht dat u eten meeneemt naar het bezoek, zodat de nabestaanden niet hoeven te koken. In sommige culturen of geloven kan de rouwperiode langer duren en uit verschillende rituelen bestaan. De nabestaanden zullen het u niet kwalijk nemen als u niet op de hoogte bent van alle gebruiken, maar zullen het waarderen als u zich hierin hebt verdiept.
Wat als ik de overledene beter ken?
Wat te zeggen als iemand overleden is en u deze persoon beter kent? Bijvoorbeeld als u al jaren vrienden bent? Er zijn verschillende dingen die u kunt doen om de nabestaande te troosten.
- Deel een foto. Kent u de overledene goed, dan heeft u vast wel een foto liggen. Misschien zelfs van de nabestaande en de overledene samen?
- Deel een herinnering. Niet is mooier dan herinneringen ophalen om de overledene te herdenken. Deel iets kleins om een glimlach op het gezicht van de nabestaande te toveren.
- Kies voor een gedichtje. Vindt u het lastig om de juiste woorden te vinden? Een gedicht kan uw gevoelens waarschijnlijk beter verwoorden.
- Zeg iets over de overleden persoon. Dat iemand overleden is, betekent niet dat de nabestaande niet over de overledene wil praten. Enkele positieve woorden over de overledene zullen zeker worden gewaardeerd.
- Denk eraan dat verdriet blijft. Veel mensen sturen één keer een kaart, maar vergeten dat het verdriet niet zomaar verdwijnt. De nabestaande zal het waarderen als u na een tijdje nog een keer vraagt hoe het gaat.
Wat kan ik dan wel zeggen als iemand overleden is?
Gecondoleerd. Veel sterkte in deze moeilijke periode. Mijn oprechte deelneming. Op de meeste condoleance kaarten zullen deze woorden worden geschreven. Weet u echt niet wat te zeggen als iemand overleden is? Dan zijn deze woorden beter dan niets zeggen.
Zoekt u inspiratie voor een mooie boodschap die wat minder vaak wordt gebruikt? Wij hebben enkele zinnen voor u verzameld:
- Sterkte. Ik wou dat ik iets kon zeggen waar je meer aan hebt.
- Ik ben er stil van. Woorden schieten te kort voor dit verlies.
- Achter elke traan van verdriet, schuilt een glimlach vol herinneringen.
- Ik wil je laten weten dat ik aan je denk.
- Het is onmogelijk om iemand te vergeten, die zoveel gaf om te herinneren.
- Nooit meer hier, maar altijd in ons hart.
- Afscheid nemen doet pijn, maar weet dat ik er voor je ben als je een knuffel/schouder nodig hebt.
De nabestaanden laten weten dat u aan hen denkt, hoeft niet moeilijk te zijn. De juiste woorden zijn niet nodig als de boodschap gemeend is en recht uit uw hart komt. Het helpt ook wanneer u er bent voor het herdenken van de sterfdag, of in ieder geval laat weten dat u aan diegene denkt.
