Hoe doet u dat? Hoe doen anderen dat? Het herdenken van een sterfdag?
Als een dierbare op een hoge leeftijd is gestorven, dan zal men daar wellicht een andere invulling aan geven dan wanneer een dierbare een kind of een jong iemand is. Zoals bij mij het geval. Mijn zoontje stierf in 2018 toen hij twee maanden oud was. Dit blog gaat over mijn ervaring én de ervaringen van andere ouders.
Als ik mezelf de vraag stel: ‘Hoe herdenkt men de sterfdag van een kind?’ Dan komen er een paar dingen bij me op. Is er een verschil in het herdenken van de geboortedag en de sterfdag? Is een sterfdag iets om te ‘vieren’? Wat doen ouders op zo’n dag?
Ander gevoel bij het herdenken van de sterfdag
Persoonlijk heb ik een ander gevoel bij de sterfdag van mijn kind dan bij zijn geboortedag. Zijn geboortedag is iets moois en vrolijks om aan terug te denken. Het was de dag dat hij in ons leven kwam. En met alles wat er daarna gebeurd is, was dat een van de mooiste dagen van mijn leven. Net zoals de geboortedag van zijn broer. Zijn sterfdag vond ik echter veel intenser. 1 april 2018, 14:31. Dit was voor mij het moment dat mijn leven voor altijd veranderde. Maar was het alleen maar verschrikkelijk? Nee, dat ook niet. Ik wist van te voren dat het ging gebeuren. Ik heb het ‘geluk’ gehad dat Benja in mijn armen stierf terwijl Benja’s vader zijn armen om ons heen had. Het was puur, zonder iets wat er niet toe deed. Het was alsof we even niet meer op aarde waren. We waren met z’n drieën. Het enige dat we hoefden te doen was elkaar vasthouden en van elkaar houden. Ondanks het verdriet, was ik zo trots op mijn mannen. Zo trots op ons, op ons drieën.
Op zijn eerste sterfdag, een jaar later hebben zijn vader en ik (inmiddels waren we niet meer samen) koffie gedronken op de plek waar we Benja’s uitvaart hebben gehouden. Ik heb kaarsen versierd met mijn andere zoon en zijn nichtje en neefjes en deze hebben we aangestoken in een mooi kapelletje bij de kerk in ons dorp. Daarna hebben we taart gegeten in het zonnetje op het terras. Ik vind het fijn als andere mensen laten weten dat ze aan ons denken die dag. Een appje is dan al genoeg. Weet u niet wat u moet zeggen? Hier vind u tips omtrent wat te zeggen als iemand is overleden.
Wat doen andere ouders om de sterfdag te herdenken?
Ik heb andere ouders gevraagd naar hoe zij hun kind herdenken. Het is een greep uit de ruim 70 reacties die op deze vraag verschenen in de NEL facebookgroep over dit onderwerp. Voor iedereen is dit iets persoonlijks, ook wanneer u bijvoorbeeld een ouder of een vriend bent verloren kan dit anders zijn. Wat opvalt aan de reacties van de ouders is dat ze de geboortedag vaak vieren en de sterfdag herdenken. Ze vinden de sterfdag geen dag om te ‘vieren’. Daarbij komt ook dat de sterfdag als moeilijker en zwaarder wordt ervaren dan de geboortedag. De herinneringen eraan zijn pijnlijker en moeilijker.
Het graf of de gedenkplak wordt vaak bezocht en er worden ballonnen opgelaten. Er worden bloemen neergelegd en kaarsjes gebrand. Maar sommige ouders hebben ook hun eigen persoonlijke rituelen gemaakt. Zoals de vader die elke sterfdag ergens heen gaat op vakantie en een sticker van zijn dochter plakt zodat zij ook de wereld nog rond kan reizen. Hoe verdrietig het ook is, ook van deze dag kunt u met grote of kleine dingen toch iets bijzonders maken.
Bent u op zoek naar ideeën voor het herdenken van een dierbare en met name een kind, dan is het fijn om te lezen wat anderen die dag doen.
Astrid Van Eck Wijngaarden: ‘Ik vier de geboortedag van mijn zoon, dankbaar dat hij in ons leven kwam. Ik zet bloemen op zijn graf en versier het met een hartjesslinger. Zijn datum van overlijden vind ik veel zwaarder. Ik zet opnieuw bloemen op het graf en plaats vaak een vlinderballon … Voor hem hield het lijden hier op aarde op en mocht hij vrij zijn. Voor mij begon de zware weg van opnieuw leren leven.’
Renata Groen: ‘Ik vind zelf de sterfdag moeilijker, deze is toch meer beladen. Er zitten meer verdrietige herinneringen aan vast. Ik merk dat de omgeving de geboortedag beter onthoudt. Die hebben ze tenslotte negen jaar met haar gevierd. Wij hebben wél op beide dagen steun van de omgeving nodig…’
Angelique Buitelaar-Westerlaken: ‘Wij vieren elk jaar nog de geboortedag van onze zoon, dankbaar voor de tijd die hij bij ons is geweest. Samen met onze dochter eten we gebak of we gaan uit eten. Een week later als het zijn sterfdag is zijn we in principe gewoon aan het werk, en kijken we vaak zijn fotoalbum even door, want jeetje, wat hebben we veel foto’s gemaakt in die week.’
Jurgen Van Riel: ‘Luna haar sterfdag is op 24 december. Al weken voor haar sterfdag passeert heel de film weer de revue. Het moment van de slechte boodschap, het vertellen aan Luna dat ze gaat overlijden, de onzekerheid en zekerheid dat ze er opeens niet meer is. De pijn, de verlossing dat Luna niet meer lijd, het overlijden, de stilte… We hebben aan Luna beloofd om op haar sterfdag ‘weg’ te zijn. Op een bijzondere plaats waar we Luna haar sticker kunnen plakken. We hebben voor Luna een sticker laten maken die de hele wereld rondgaat, zo gaat ze haar grootste wens toch nog voltooien: Een reis rond de wereld.’
Janneke Ruijgers: ‘De verjaardag en sterfdag herdenken we. Beiden zijn moeilijk, al is de sterfdag het allerlastigste merk ik toch. Je gaat toch weer terug naar die momenten van die dag, uur voor uur hoe het verliep. We proberen zijn geboortedag feestelijk te houden door iets leuks te doen met het gezin, eten een taartje en hangen toch een slinger op. Met de sterfdag proberen we vooral afleiding te zoeken.’
Ineke van Coevorden: ‘Op de sterfdag van onze Tim ga ik ‘s morgens een bloemetje brengen bij zijn gedenkmuur. ‘s Middags komen een paar mensen lunchen, en ‘s avonds komt er al zeven jaar elke keer een vriendengroep en wat familie eten. Een pan soep en broodjes… Fijn om niet alleen te zijn deze dag.’
Mi Lenka Timmer: ‘De geboortedag vieren we echt. Omdat het ook de geboortedag is van haar tweelingzus. Haar overlijdensdatum doen we altijd in klein gezelschap. We gaan naar de dierentuin, laten een ballon op en gaan uit eten. Beide dagen zijn met een traan en een lach maar we willen vooral dat onze dochters straks er fijn op terug kijken. Dat het nooit te beladen is geweest maar gewoon fijne dagen zijn.’
Thea Klijnstra: ‘Ik vind geboorte- en sterfdag een groot verschil. Met de geboortedag vieren we dat onze meisjes in ons leven zijn gekomen. We vieren dat wij hun ouders mogen zijn. Met de sterfdag valt er niks te vieren, die dag had nooit moeten zijn.’
Jos en Annalies Leering: ‘Op zijn sterfdag zijn we alleen met familie, dat vinden wij geen dag om te vieren! Maar op zijn geboortedag nodigen wij zijn vrienden en vriendinnen uit en die komen ook allemaal ! We hebben het nu 5 keer gedaan en dit jaar zou Michiel 30 jaar worden. Wij halen heel veel steun uit die dag, en zijn vrienden en vriendinnen vinden het geweldig om te komen en hem zo te herdenken. Wij missen niet alleen onze zoon en broer, zij missen hun vriend. Het is mooi om dat samen te delen.’
Een bijzondere manier om een dierbare te herdenken is door een persoonlijk assieraad. Wij helpen u graag bij het ontwerpen en maken van een sieraad dat u dierbaar is.
